Turystyczne Forum Wiedzy

Kobylnica na Kaszubach

23 lipiec 2013r.

KOBYLNICA to duża gminna wieś położona jest przy drodze ze Słupska do Miastka i Bytowa, od kilku lat szybko przeobrażająca się w słupskie przedmieście. Pierwsze informacje o Kobylnicy pochodzą z 1315 roku. Tutejszy majątek zapisany Święcom, na-j leżał później (do roku 1735) do Puttkamerów (przyjmuje się, że /takie nazwisko w końcu XIV wieku przyjęli Święcowie). Później część dóbr kobylnickich stała się własnością Hohenzollernów. Przez ponad 200 lat obie osady rozróżniano dodając przymiotniki Królewska i Szlachecka. W 1910 roku ostatecznie Kobylnicę Szlachecką rozparcelowano, co zapoczątkowało szybki rozwój miejscowości. Podobnie jak dziś sprzyjała temu bliskość Słupska i położenie przy szosie łączącej Słupsk z Miastkiem i Szczecinkiem. Jeszcze 30-40 lat temu w Kobylnicy przeważała tradycyjna ryglowa zabudowa. Dziś duża wieś robi wrażenie jednej z dzielnic Słupska, a o zasobności mieszkańców świadczy choćby modernizacja centrum. Warto zwrócić tu uwagę na stary kościół słupskich norbertan z XIV wieku. Niestety, w 1931 roku dokonano znaczącej przebudowy świątyni i oryginalną pozostałością jest tylko dzwonnica z barokowym hełmem zwieńczonym latarenką, wybudowana w 1781 roku. Pośród współczesnych willi i nowoczesnych domostw zachowało się też kilkanaście XIX-wiecznych szachulcowych budynków. W ramach rewitalizacji wsi w ostatnich latach zagospodarowano niewielki park nad strugą Kamieniec. WIDZINO to nieduża wieś położona około 1,5 km na zachód od Kobylnicy. W przeszłości był to majątek klasztoru norbertanek z Białoboków, później zaś Widzino należało do włości książęcych i od 1853 roku do rodziny Riecków. W 1928 roku przeprowadzono parcelację majątku i utworzono tu 76 samodzielnych gospodarstw. Większość starych, XIX-wiecznych domostw wykonano w formie ryglowej. SIERAKOWO SŁUPSKIE leży w odległości 5 km na po- Barcina i Kępic. Jest to jedna z najstarszych wsi koło Słupska,wzmiankowana już w 1267 roku. Do roku 1945 występowała ona jako Zirchow, a jej obecna nazwa odnosi się do najstarszego zapisu z XIII stulecia - Suracowe, który określa osadę jako należącą do niejakiego Sieraka. W średniowieczu był to majątek cystersów z Bukowa Morskiego, później zaś Wobeserów, Massowów i Stojentinów. Ostatnimi właścicielami byli Siemersowie z Kończewa, którzy wystawili Sierakowo do parcelacji w 1929 roku. Po wojnie grunty ponownie skomasowano, tworząc z nich PGR. Odwiedzając Sierakowo, koniecznie trzeba zobaczyć przebudowywany kościół z XV wieku. Wewnątrz znajdują się: barokowa ambona i konfesjonał, chrzcielnica z początku XVII wieku, tablice epitafijne oraz wykaz miejscowych pastorów, począwszy od XVI wieku. W południowej części wsi zachował się też odrestaurowany obecnie klasycystyczny dworek z 1800 roku. KOŃCZEWO położone jest 2 km na południe od Sierakowa Słupskiego. Pierwsze informacje o Kończewie, zapisanym jako Conezowe, zachowały się w dokumentach z roku 1300. Dobra te należały do Massowów, Manteufflów i Kleistów. Ostatnimi właścicielami Kończewic, do roku 1945, byli Siemersowie. Przez wieki istniał tu mały kościółek ewangelicki, w którym do 1702 roku głoszono kazania w języku kaszubskim. Warto zobaczyć eklektyczny pałac (ul. Parkowa 6) z przełomu XIX/XX wieku, otoczony parkiem krajobrazowym. Na północny wschód od Kończewa zachowało się dobrze widoczne wczesnośredniowieczne grodzisko nizinne. Zabytkowy charakter ma szachulcowy kościół w pobliskim KULESZEWIE (leżącym 2 km na południe od Kończewic). Świątynię tę wybudowano w XVIII wieku. Pod koniec lat 90., ze względu na fatalny stan, konstrukcję rozebrano do fundamentów i odbudowano, zachowując układ i formę. W przeszłości w Kule-szewie znajdował się również pałac, ale został zniszczony po ostatniej wojnie. ZAGÓRKI leżą 2 km na południowy zachód od Kuleszewa. Od 1470 roku majątek ten znajdował się przez ponad 400 lat w rękach rodziny Boehnów. W 1784 roku przymajątkowa wieś liczyła 17 gospodarstw. Ostatnim właścicielem Zagórek był Ernst von Boehn. Do dziś zachował się w niezmienionej formie dwór Boehnów, wybudowany w pierwszej połowie XIX wieku. We wsi warto również zobaczyć potężny głaz narzutowy. KWAKOWO położone jest 8 km na południe od Kobylnicy, przy szosie do Miastka. W średniowieczu był to majątek Zitzewitzów. Choć wiadomo, iż istniał tu już w XIII wieku kościółek, pierwsze pewne informacje o Kwakowie, zapisanym jako Quackenburg, pochodzą z 1480 roku. W XVII wieku używano jednak kaszubskiej formy, zarejestrowanej przez Niemców jako Kwaków. Od 1714 roku dobra kwakowskie dzierżyli Blumenthalowie, którzy wznieśli tu piękny klasycystyczny patac i założyli park. Niestety, patac nie przetrwał ostatniej wojny i dziś najstarszą budowlą w Kwakowie jest wieża kościoła. Do 1702 roku w kościele tym odprawiano nabożeństwa także w języku kaszubskim. W XIX stulsciu do wi6ży dobudowano nawę. OKOLICE KĘPIC Obszar ten obejmuje środkowy bieg Wieprzy. Jest on nie mniej malowniczy niż Dolina Słupi, choć bardziej dziewiczy, bowiem lasy zajmują tu ponad 80% powierzchni. Sieć dróg asfaltowych jest, podobnie jak nad Słupią, dość rozbudowana i łatwo poruszać się po tym terenie. Przypuszczalnie dlatego każdej jesieni przyjeżdżają tu na grzyby ludzie nie tylko z okolic Stupska. Większość miejscowości do połowy XIX wieku stanowiła własność jednej z dwóch wielkich pomorskich rodzin - Zitzewitzów lub Massowów. Przynależność administracyjna tej okolicy kilkakrotnie zmieniała się już w czasach niemieckich. Początkowo okolice Kępic były częścią ziemi sławieńskiej, co zmienił Bismarck w latach 60. XIX wieku, przyłączając je do powiatu miasteckiego. Po ostatniej reformie admistracyjnej, podobnie jak inne obszary dawnego powiatu miasteckiego, ziemie te zostały przyłączone do najbliższego im powiatu - w tym przypadku słupskiego. Choć do Słupska jest stąd blisko, okolica ta sprawia wciąż wrażenie głębokiej prowincji, miejsca gdzie czas biegnie zupełnie niewspółcześnie, a uroki kolejno mijających pór roku są tu jakby badziej wyraziste. KĘPICE to mikroskopijne miasteczko, bardziej nawet osiedle przemysłowe, powstałe w połowie XX wieku przy dawnej bismarckowskiej papierni nad Wieprzą. Prawa miejskie nie wiele tu zmieniły - bowiem Kępice położone prawie w równej odległości 30 km od Słupska, Sławna i Miastka nadal otaczają lasy, a życie biegnie tu jakoś nieśpiesznie. Kępice są siedzibą nadleśnictwa i lokalnym ośrodkiem przemysłu garbarskiego. DZIEJE Rozwój miasteczka leżącego nad Wieprzą rozpoczął się w IIpołowie XIX wieku, gdy wzdłuż linii kolejowej łączącej Miastko z Ko-rzybiem powstało wpierw osiedle kolejowe, a nowy właściciel okolicznych dóbr - kanclerz Bismarck, zlecił budowę fabryki pa-ńeru. Tereny dzisiejszej szych Kępic stanowiły część majątku War-cino, należącego od średniowiecza do Zitzewitzów. Bismarckowska inwestycja tchnęła nowego ducha w tą głuchą i rolniczo-leśną okolicę. Wraz ze wzrostem liczby pracowników również ilość mieszkańców Hammermiihle szybko wzrastała. Industrializacja okolicy na przełomie XIX i XX wieku objęła także okoliczne nadwieprzańskie osady - z dawnych młynów i tartaków powstały elektrownie i małe zakłady przemysłowe (w Kępce, Kruszce i Biesowicach). Wciąż unowocześniana i rozbudowywana papiernia zwana po prostu Warcińską w latach 30. XX wieku stała się jednym z największych tego typu obiektów na Pomorzu. W czasach hitlerowskich na warcińskim papierze drukowano słynne fałszywe dolary i funty, w które zaopatrywano niemieckich szpiegów. Z kolei w Kępce i Kruszce podczas wojny produkowano części do samolotów myśliwskich - śmigła i szyby. Kępice zostały zajęte przez Armię Czerwoną 6 marca 1945 roku w wyniku wielkiej ofensywy pomorskiej. Oczywiście fabryka papieru stała się "zdobyczą wojenną" i niezwłocznie przystąpiono do demontażu maszyn. Część urządzeń swymi gabarytami i ciężarem przewyższała jednak możliwości Rosjan i została porzucona na terenie zakładu. Po przyznaniu tych terenów Polsce, nadano Kępicom polską nazwę - Businko. Funkcjonowała ona do roku 1947, gdy ustalono obowiązującą do dziś nazwę. Zniszczony zakład papierniczy uruchomiono ponownie w 1957 roku jako garbarnię. W1960 roku Kruszka i Kępka zostały przyłączone do Kępice, a całość podniesiono administracyjnie do rangi osiedla robotniczego. W1967 roku Kępice uzyskały prawa miejskie. Siła napędowa rozwoju Kępic - dawna warcińska papiernia, to dziś prywatna garbarnia Kegar, produkująca wysokogatunkowe i ekskluzywne skóry cielęce i bydlęce na rynek europejski. ZWIEDZANIE Przemieszczanie się po Kępicach nie stanowi problemu - miasteczko jest rozciągnięte wzdłuż zachodniego brzegu Wieprzy. Ze względu na stosunkowo niedawny okres powstania w Kępicach zabytków jest jak "na lekarstwo". Garbarnia Kępice to chyba jedyna XIX-wieczna budowla w mieście, niestety, nie jest ona dostępna do zwiedzania, gdyż zakład pracuje w ruchu ciągłym. Podobnie jest z elektrownią wodną, którą w 1890 roku wybudowano na potrzeby papierni. W 1918 roku siłownia przekształcona została w elektrownię wodną, zasilającą zakład papierniczy. Nieczynny w latach 1945-1958 obiekt przejęły Zakłady Garbarskie w Kępicach i uruchomiły jako swoją elektrownię przemysłową. Od 1980 roku jest to elektrownia Zakładu Energetycznego w Słupsku. Wzdłuż głównej ulicy - Niepodległości, w rejonie dworca PKP zachowało się kilka ryglowych budynków mieszkalnych (nr 8, 9, 10 i 11) z początku XX wieku. Z lat 30. XX wieku pochodzi siedziba obecnego Domu Kultury. Kościół parafialny wzniesiono w latach 60. na miejscu XIX-wiecznej filialnej kaplicy. Wyposażenie świątyni jest współczesne. OBŁĘŻE to dawny majątek ziemski położony 2 km na wschód od Kępic. Atrakcję turystyczną stanowi leżące między Obłężem a Kępicami Jez. Obłęskie. Jest to bardzo popularne miejsce wypoczynku, a wczasowiczów przyciągają zarówno piaszczyste plaże, jak i dość czysta woda. W centrum wsi stoi stary niemiecki pomnik upamiętniający czasy, gdy mieszkańcy tych okolic masowo emigrowali do Ameryki. Napis w wolnym tłumaczeniu brzmi: "Nasza wola przetrwania była trwalsza niż niemiecka bieda, potrzeba, nędza". Wieś przed wojną należała do Bismarcków. Ich pałac zniszczał po 1945 roku i zachował się tu jedynie XIX-wieczny park podworski. Już za wsią, przy drodze do Barcina, w 2003 roku odnowiono stary niemiecki cmentarz. Obecnie znajdują się tam pomniki, kilka ocalałych krzyży i nagrobków. BARCINO leży 5 km na północny wschód od Kępic. Jest jedną z najstarszych wsi wokolicy i centrum średniowiecznych posiadłości rodu Massowów. Żyjący w XVI wieku Ewald von Massów z Barcina piastował nawet godność marszałka na dworze książęcym w Szczecinie. Za wierną służbę i zasługi rycerz ów uzyskał liczne nadania w ziemi miasteckiej. Jak głoszą przekazy, właśnie tu Massowowie posiadali własny sąd oraz salę tortur. W XIX wieku Barcino należało do Puttkamerów i Hoymów. Godny obejrzenia jest tutejszy kościół parafialny, wybudowany na przełomie XVI i XVII wieku. Jest on budowlą późnogotycką, lecz prawie całe jego wyposażenie pochodzi z epoki baroku. Na uwagę szczególnie zasługuje renesansowy ołtarz. We wsi znajduje się także zamieniony na mieszkania pałac z końca XVIII wieku oraz rozległe zabudowania gospodarcze. BRONOWO, leżące 4 km na południowy wschód o Barcina, do XVII wieku także należało do Massowów. Później wielokrotnie zmieniali się jego wtaściele - byli nimi Puttkamerowie, Wedlowie, Hoymowie i od 1840 roku darłowska rodzina Heptenmacherów. W roku 1933 majątek został rozparcelowany. We wsi zachował sie klasycystyczny dwór z przełomu XVIII i XIX wieku (nr 32) oraz nieduży, murowany pałac z II połowy XIX wieku. >j Majestatycznie prezentuje się także lipowa aleja prowadząca od dworu do przejazdu kolejowego. KORZYBIE, położone 8 km na północny zachód od Barcina, przy trasie do Sławna, to dawniej ważny węzeł kolejowy. Zbiegały się tu linie kolejowe ze Sławna, Słupska, Polanowa, Miastka i Bytowa. W ciągu kilkunastu lat wokół węzła kolejowego wyrosło osiedle kolejowe. W 1945 roku Rosjanie rozebrali linię kolejową do Polanowa, a pod koniec lat 90. zlikwidowane zostały tory do Sławna oraz potężna obrotnica. O dawnych czasach przypomina jedynie dworzec kolejowy, potężna murowana wieża ciśnień oraz ryglowe osiedle kolejarskie. Na zachód od Korzybia przepływa Wieprza. Malowniczym miejscem jest drewniany most przez rzekę na gruntowym trakcie do Łętowa. Przy czarnym szlaku, 2 km na południe od wsi, zobaczyć można też ruiny dawnego wiaduktu kolejowego na wspomnianej już trasie do Polanowa. W Korzybiu warto też obejrzeć nowoczesny kościół parafialny oraz pomnikowe okazy dębów nad jeziorkiem (na południowy wschód od wsi). Latem nad jeziorem przy wjeździe do Korzybia od strony Barcina działa kąpielisko i plaża.

wczasy, atrakcje, Miejscowości, zwiedzanie, plaża, kąpielisko, Wakacje, Spacery, zwiedzanie, kaszuby, pomorze, Kobylnica